SİZ HELİKOPTER VELİLERİMİZDEN MİSİNİZ?

Helikopter veliler

Dr. Uğur TANDOĞAN / NOT DEFTERİ

"Benim Çocuğum Yapmaz"

Bir ortaöğretim okulunun müdürü ile sohbet ediyordum. Sordum kendisine "En büyük sorununuz nedir?"..."Veliler" dedi. "Özellikle de anneler. Bazı annelerin ayaklarını okuldan kesemiyorum. İlk yöneticilik yaptığım okul yoksul bir çevrede idi. Orada anne de baba da yaşam kavgasına düştüklerinden çocukları ile pek ilgilenmezlerdi. Bu nedenle şikayet ederdim.

Ama bu okuldaki velileri görünce o ilgilenmeyen velileri arar oldum. Bıraksanız anne çocuğu ile birlikte sınıfta oturup, öğretmeni yönetecek. Bu "çok-bilmiş veliler" her şeye karışmaya kalkıyorlar ve çocuklarını koruduklarını sanarak onlara en büyük zararı veriyorlar. Örneğin, geçenlerde bir grup öğrencimiz müze gezisi yaptılar. Oradaki bir öğrencimiz sorumsuzca davranmış. Gezi sorumlusu öğretmeni dinlememiş. Bu nedenle bu öğrenciye disiplin cezası verdik. Bundan sonraki geziye katılamayacağını bildirdik. Öğrencinin annesi okuldan ayrılmaz oldu. Gezide yaptıklarını anlattık. "Benim çocuğum öyle şey yapmaz. Öğretmen ona takmış zaten" dedi. Biz de anlattık kendisine: "Öğretmen neden taksın ki çocuğunuza? Çocuğunuz hakkındaki şikayet yalnız  öğretmenden de gelmedi. Arkadaşları da şikayet etti, gezideki davranışı ile herkesi rahatsız etmiş. Bu nedenle ona bu cezayı verdik. Biz okulda çocuklara öğretim yanında eğitim de veriyoruz. Kurallara uymasını öğrenmesi gerekir. Eğer siz çocuğunuzu bu şekilde korumaya çalışırsanız ona en büyük zararı verirsiniz. Disipline girmez, hep aykırı davranır. Peki diyelim ki, okulda korudunuz. Yaşam boyu onun hep tepesinde mi olacaksınız?" Fakat anne bir türlü ikna olmadı. Anladım ki, esas eğitim ihtiyacı olan çocuk değil de, annesi idi."

Sorunlu Veliler

 Amerika’da eğitim literatürüne girmiş bir terim vardır "Helikopter veliler". Bu terimi Foster W. Cline, M.D ve Jim Fay yazdıkları bir kitapta (Parenting with Love and Logic: Teaching Children Responsibility) üretmişler. Sürekli çocuklarının tepesinde dolanıp onları aşırı biçimde korumaya çalışan veliler için kullanılan bir terim bu. Helikopter veliler çocuklarını sürekli kontrol altında tutmak istiyorlar. Bunda teknolojinin nimetlerinden de yararlanıyorlar. Cep telefonu en büyük yardımcıları. Bu nedenle cep telefonuna dünyanın en uzun göbek bağı diyorlar. Yukarıda anlatılan tip veliler okullar için bir büyük baş ağrısı ama en büyük zararları kendi çocuklarına. Bu tehdidin farkına varan Amerikan okulları ciddi tedbirler almaya başlamışlar; velileri okullardan uzaklaştırmak için çaba harcıyorlar. Örneğin bazı özel okullar velilerle yaptıkları anlaşmalara "Velinin davranışından dolayı öğrencilerin okuldan uzaklaştırılabileceği " türünde özel maddeler koymaya başlamışlar.

Çocuğa Verilen Zarar

Anne ve babaların çocuklarını böylesine korumalarının en büyük zararı, onların korumasız çocuklarına olmaktadır. Bu tür anne ve babalar çocuklarının üstünde gerçekten bir helikopter gibi dolaşıp dururlar. En ufak bir rahatsızlıkta okul bahçesine inerek çocuklarını kanatları altına alırlar. Çocuğun yetişmesine, hayatı tanımasına izin vermezler. Halbuki yaşanan olumsuz olaylar da insanın gelişmesine, yetişmesine katkı sağlayan doğal öğretmenlerdir. Örneğin, yukarıdaki olayda anlatılan çocuk disiplin cezasını aldığında annesi de okulun yanında yer alsa idi eğitimine büyük katkı sağlanmış olacaktı. Ama şimdi büyük bir olasılıkla uyumsuz davranışını her ortamda sergileyecektir. Çünkü annesinin onu hep kollayacağını sanacaktır. Bu tür davranışlarının karşılığını hayatta daha büyük cezalar alarak ödeyecek, daha büyük maliyetle öğrenecektir.

Sonuç

Evet, zor bir dünyada yaşıyoruz. Çocuklarımız belki eskisine göre daha büyük bir tehlike altında. Ama aşırı korumacılıkla çocukları ebediyen koruyamayız. Çocukların hayatı tanımaları, karşılaşacakları sorunları tek başlarına çözecek becerileri kazanmaları gerekmektedir. Okul, onların bu becerileri kazanmalarını sağlayacak hayat öncesi prova alanıdır. Eğer anne ve baba olarak buna izin vermezseniz çocuğunuz koruma zırhını kazanamamış olarak hayatın kurtlar sofrasına düşecektir. Çocuğunuzun büyümesine, gelişmesine, yetişmesine izin veriniz. Helikopter velilerin çocukları uçmayı öğrenemez.

Yorumlar